Tematyka szacunków w rachunkowości budzi wiele wątpliwości. Księgowi niejednokrotnie stają przed dylematem: czy zasadne jest tworzenie rezerw, czy trzeba raczej rozpoznać zobowiązanie warunkowe? Po zapoznaniu się z art. 35d ust. 1 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. 2009 Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) te wątpliwości powinny zostać rozwiane.

Prawo bilansowe mówi wyraźnie, że rezerwę tworzymy na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować. Oznacza to, że aby uzasadnić rozsądność utworzenia rezerwy, zobowiązanie musi spełnić jednocześnie trzy przesłanki:

1. Po pierwsze musi ono być pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa. Zdarzenie pewne oznacza tyle, co 100% pewność, że będzie ono miało miejsce. Jako duży stopień prawdopodobieństwa rozsądnie jest przyjąć założenie, że prawdopodobieństwo zaistnienia zdarzenia jest większe niż 50%.
2. Po drugie musi dotyczyć zdarzenia przeszłego. Wbrew pozorom nie jest to oczywiste.
3. Kwota zobowiązania musi zostać wiarygodnie oszacowana, co oznacza, że nie możemy rezerwy utworzyć w wielkości, której nikt nie jest w stanie uwierzytelnić. Podstawą wiarygodnego szacunku może być np. wyrok sądowy w przypadku roszczeń wobec podmiotu.

Dalej ustawa o rachunkowości wymienia, że rezerwy mogą być tworzone w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego. Zasadność tworzenia rezerw w jednostce warto skonsultować z prawnikiem obsługującym nasz podmiot ? on będzie wiedział, jakie sprawy sporne są właśnie toczone i czy zapadły już w tej kwestii jakieś wyroki.

W punkcie 2 wyżej omawianego artykułu ustawodawca pisze, że rezerwę tworzy się również na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, pod warunkiem, że na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do przeprowadzenia tejże restrukturyzacji lub jeżeli zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.

Rezerwy w rachunku wyników pokazuje się odpowiednio jako pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe lub straty nadzwyczajne? uzależnione jest to okolicznościami, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.


Powstanie zobowiązania, na które uprzednio utworzono rezerwę, zmniejsza tę rezerwę. Natomiast rezerwy niewykorzystane, zwiększają pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe lub straty nadzwyczajne.

Jeśli jednak w dalszym ciągu mamy wątpliwości związane z zagadnieniem rezerw na zobowiązania, możemy skorzystać z pomocy 24iValue, dzięki któremu upewnimy się co do rozsądności utworzonej rezerwy, a dodatkowo 24iValue może stanowić zewnętrzne potwierdzenie prawidłowości ich ujęcia dla kierownictwa danej jednostki.

Strona główna Wszystkie wpisy