Amortyzując środki trwałe, częstokroć mamy problem z rozróżnieniem amortyzacji podatkowej od amortyzacji bilansowej. Czy prowadzenie tylko jednego rejestru środków trwałych (dokonywanie odpisów umorzeniowych zgodnie z KŚT danego środka trwałego) jest wystarczające?

O ile prawo podatkowe w zakresie amortyzacji nie wzbudza większych wątpliwości (wystarczy bowiem, że mamy przed sobą Klasyfikacją Środków Trwałych oraz Załącznik nr 1 do Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), o tyle dylematy te pojawiają się w prawie bilansowym.

Art. 32 ust. 2 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. 2009 Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) w sposób jednoznaczny definiuje określenie ?okresu ekonomicznej użyteczności?, na który wpływ mają takie czynniki, jak:

• liczba zmian, na których pracuje środek trwały

• tempo postępu techniczno ? ekonomicznego

• wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem

• prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego

• przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.

Dla przykładu przeanalizujmy amortyzację samochodu osobowego, służącego do nauki jazdy (tzw. ?elka?).

Elka jest pojazdem specjalnym w myśl przepisów  art. 2 pkt 36 Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. 2005 Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) ? ponieważ jest przeznaczony do wykonywania specjalnej funkcji, która powoduje konieczność dostosowania nadwozia lub posiadania specjalnego wyposażenia, stąd zgodnie z Załącznikiem nr 1 do Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stawka amortyzacyjna wynosi 20%.

Rozważmy dwie firmy specjalizujące się w nauce jazdy: pierwsza z nich (firma A) jest firmą renomowaną, z dużą ilością kursantów, druga (firma B) natomiast jest jednostką niecieszącą się dobrą opinią, stąd przyszli kierowcy niechętnie zapisują się do niej na kurs nauki jazdy. Obie firmy posiadają samochody osobowe takiej samej marki i modelu, z identycznymi parametrami technicznymi, z tym zastrzeżeniem, że w firmie A samochód jest wykorzystywany przez różnych instruktorów w wymiarze pracy wynoszącym średnio 12 godzin na dobę, natomiast w firmie B ? zaledwie 8 godzin na dobę. W skali jednego roku daje to różnicę ponad 1,4 tys. godzin pracy.

Czy te dwa samochody będą cechowały się takim samym okresem ekonomicznej przydatności? Oczywiście, nie ? pierwszy z nich ?zużyje? się szybciej, zatem stawka amortyzacyjna powinna być zdecydowanie wyższa niż w przypadku drugiego pojazdu.

Na tym polega różnica w amortyzacji podatkowej i bilansowej. Podatkowo oba samochody amortyzują się przez okres 5 lat, bilansowo uwarunkowane jest to różnymi czynnikami.

Aby najbardziej precyzyjnie określić okres ekonomicznej użyteczności, kierownictwo jednostki w tej kwestii może skonsultować się z bezpośrednimi użytkownikami danego środka trwałego, bowiem to właśnie bezpośredni użytkownicy dysponują najlepszą wiedzą na temat wydajności danego środka.

Pamiętajmy również o tym, że w myśl art. 32 ust. 3 Ustawy o rachunkowości, jednostka jest zobowiązana do okresowej weryfikacji okresu ekonomicznej użyteczności środków trwałych!

Strona główna Wszystkie wpisy